Okres średniowiecza jest odczuwalny w Gdańsku niemal na każdym kroku. W mieście można znaleźć nie tylko starożytne budowle, ale także całe dzielnice, które mają bardzo długą i niesamowitą historię. Jedną z nich jest dzielnica administracyjna i mieszkaniowa Siedlce. Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych nadała tej lokalizacji taką nazwę, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności rozwoju poprzedniej osady, pisze gdansk-future.eu.
Od średniowiecza do czasów nowożytnych
Wieś wzmiankowana jest w kronikach historycznych już w 1400 roku. Na jej terenie funkcjonowały winnice i młyn. Świadczą o tym nazwy geograficzne, w szczególności majątek Weinberg (Winnik), obecnie rejon ul. Zakopiańskiej (Weinbergstraße) i Winnickiej (Weinberggang). Dolina była własnością kościoła św. Katarzyny.
Wieś została podarowana Gdańskowi w 1454 roku przez polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka. Wraz z luksusowymi ogrodami w styczniu 1462 roku Krzyżacy podczas napadu spalili wieś.
Na początku XV wieku doszło do pewnego sporu między parafianami a proboszczami kościoła, którzy posiadali ponad 200 hektarów ziemi. Z czasem miejsce to przekształciło się w dobrze rozwijającą się strefę ekonomiczną, gdyż zaczęli napływać tu krawcy, tkacze, pasamonicy, galanteria, browarnicy i piekarze. Kwitło także ogrodnictwo. Od końca XVI wieku władze zaostrzyły ograniczenia w imporcie do Gdańska wyrobów siedleckich, takich jak chleb i piwo, które podlegały akcyzie. Główną ulicą była i jest Kartuska – dawna droga do Kartuz.
Na przełomie XVIII i XIX wieków funkcjonowała tu duża fabryka skór, której właścicielami byli Anglicy Walker i Gilling. Po zakończeniu wojen napoleońskich garbarnia przestała istnieć. Jej miejsce zajęły mniejsze przedsiębiorstwa.
W 1874 roku decyzją władz lokalnych południowa część Siedlec została przyłączona do Gdańska. Wiadomo, że w tym okresie na terenie osady mieszkało 5830 osób. Mieścili się w 340 domach i 1325 gospodarstwach domowych.
W 1886 roku wybudowano linię tramwajową z centrum, powstała przy okazji również zajezdnia. Tramwaje elektryczne okazały się jednymi z pierwszych pojazdów, które kursowały po trasach.
Geografia
Nazwa dzielnicy Siedlce ma starosłowiańskie korzenie i pochodzi od słowa „siodło”. Oznaczało to małą osadę. Współczesna nazwa pochodzi od słowa „Szydlice”.
Stoki otrzymały też dość ciekawe nazwy. Wielki Jar (1691 Große Molde) – obecnie obszar ten nazywa się Ziemicą. W 1652 roku wybudowano w tym miejscu karczmę Schlapkenkrug, nazwana na cześć właściciela Michela Dargatza, zwanego Schlapke.
Główną ulicą była i jest Kartuska. W 1772 roku Siedlce, liczące około 1500 mieszkańców, weszły w skład Zjednoczonego Miasta Chełm.
W XXI wieku dawna wieś przekształciła się w dużą dzielnicę mieszkaniową. Nie ma na jej terytorium dużych przedsiębiorstw i instytucji kultury. Przez długi czas tanie mieszkania budowano w jednopiętrowych domach ceglanych, które zachowały się do dziś i służą mieszkańcom. Zostały one podłączone do miejskiej sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, a po 1900 roku – do elektrycznej. W 1900 roku na ulicy Kartuskiej powstała aleja kasztanowo-lipowa, biegnąca po jej lewej stronie od Nowych Ogrodów do skrzyżowania tramwajowego przy ulicy Tarasy, kończąc się przy parkowej restauracji.
Budowle
Przedwojenny drewniany budynek został zniszczony pod koniec II wojny światowej. Jednak zachowało się wiele historycznych budynków. Na terenie funkcjonował kościół katolicki, liceum ogólnokształcący i zespół młynów. Zachowała się również zabudowa osiedla mieszkalnego z lat 30. XX wieku, położonego w dolnej części ul. Kartuskiej, oraz kilka kamienic z muru pruskiego przy ul. Malczewskiego i sąsiednich. Najstarszym budynkiem w dzielnicy jest XVIII-wieczny budynek przy ul. Kartuskiej 124A.
Powojenna budowa prowadzona była w dość szybkim tempie. Zasadniczo zabudowa dzieliła się właściwie na dwa typy: bloki z prefabrykatów, położone bliżej przystanku tramwajowego, oraz socrealistyczne kamienice mieszkalne, budowane w latach 50. XX wieku wzdłuż ulicy Kartuskiej i ulic bocznych. Przy wjeździe do dzielnicy po drugiej stronie ulicy znajduje się biurowiec (Ka5), który powstał w 2008 roku.
Wśród obszarów i obiektów chronionych znajduje się jeden pomnik przyrody. Cenny obszar przyrodniczy proponuje się do ochrony w kolejności ekologicznego użytkowania. Teren objęty miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Został zabezpieczony dostęp do wszystkich sieci inżynierskich. Wzdłuż ulicy Kartuskiej płynie zakryty Potok Siedlicki. Odwodnienie odbywa się systemem grawitacyjnym przez kanalizacje deszczowe. Na terenie dzielnicy planowana jest budowa siedmiu zbiorników referencyjnych, w tym sześciu o małej pojemności.
W 2020 roku w Siedlcach było zarejestrowanych 12 499 osób. W porównaniu do 2019 roku populacja zmniejszyła się o 255 mieszkańców, czyli o 2 proc. Powierzchnia Siedlec wynosi 2,58 km², a więc gęstość zaludnienia wynosi 4845 osób na km², w tej kategorii Siedlce znajduje się na 10 miejscu wśród wszystkich dzielnic Gdańska.
Uwarunkowania i kierunki rozwoju
Dzielnica charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu. Lokalizacja posiada wszystkie formy zabudowy, od zespołów budynków jednorodzinnych (położonych na północ od Al. Armii Krajowej i na południe od ul. Malczewskiego w rejonie ul. Leona Wyczółkowskiego, Skarpowej i Zakosy).
Funkcjonują również zespoły zabudowy wielorodzinnej z pierwszej połowy XX wieku (zlokalizowane przy ul. Kartuskiej) oraz domy z wielkiej płyty (w rejonie ul. Szarej). W rejonie ulicy Malczewskiego powstaje również nowe osiedle wielomieszkaniowe.
Bema Park znajduje się na terenie dzielnicy, utworzonej na terenach pocmentarnych po likwidacji kościoła św. Barbary. Na południe od ulicy Powstańców Warszawskich widać duży kompleks zielony z cmentarzem Francuskim. Na zachód od ul. Łostowickiej znajdowuje się fragment cmentarza Łostowickiego.
Władze proponują kierunki rozwoju do dyskusji, apelując, by nie ignorować propozycji, które mogą wpłynąć na rozwój nie tylko ich dzielnicy, ale i całego miasta. Mieszkańcy aktywnie uczestniczą w dyskusji o przyszłości dzielnicy. Planowane jest znaczne wzmocnienie funkcji mieszkaniowej i usługowo-mieszkaniowej. Nowe tereny zieleni (Park na Zboczu) powstaną między ulicami Szara i Struga a terenami zabudowanymi osiedla Wzgórze Mickiewicza.
Stopniowo rozwijać się będą funkcje mieszkalne i usługowo-mieszkalne, wypełniając wolne przestrzenie. W rejonie ulic Legnickiej i Powstańców Warszawskich planowana jest budowa dużego osiedla budynków mieszkalnych.
To wszystko na poprawić wizerunek przestrzeni w rejonie węzła integracyjnego ul. Kartuskiej, pomiędzy ul. Struga a terenami Parku na Zboczu, gdzie planowana jest zabudowa mieszkalno-usługowa z parterami usługowymi od strony przestrzeni publicznych.
Mieszkańcy liczą na nowe rozwiązania, które pomogą im podnieść poziom komfortu życia i zachować historyczny charakter zabytkowej dzielnicy. Poprawi to infrastrukturę, zwiększy możliwości turystyczne i jeszcze bardziej zwiększy atrakcyjność miasta.
