Każde miasto ma swoje heraldyczne symbole. Są jednak miasta, które mają takie obiekty, że tylko je zobaczysz lub o nich usłyszysz, od razu wiadomo, o jakim mieście mowa – pisze gdansk-future.eu. Dla Paryża jest to Wieża Eiffla, Piza też ma swoją wieżę, a widząc Statuę Wolności, od razu wiadomo, że to Nowy Jork. Dla Gdańska takim symbolem jest Fontanna Neptuna.
Historia powstania
Fontanna Neptuna to jeden z najstarszych zabytków nie tylko Gdańska, ale i całej Polski. Inicjatorem powstania tego arcydzieła był ówczesny burmistrz miasta Bartłomiej Schachmann. Historia głosi, że Schachmann podczas podróży do Włoch widział w mieście wiele rzeźb i tak mu się to spodobało, że zaraz po powrocie do rodzinnego miasta zebrał patrycjuszy i zaproponował wykonanie fontanny. Ponieważ miasto położone jest nad morzem, a Neptun jest bogiem morza, nie było szczególnie dużych dyskusji na temat tego, kogo przedstawić. Fundusze szybko się zebrały i rozpoczęły się prace nad projektem.
Najpierw zaczęli szukać miejsca, gdzie umieścić fontannę. Po poszukiwaniach i przemyśleniach zdecydowano się w miejscu obok Ratusza Głównego Miasta, gdzie od niepamiętnych czasów znajdowała się studnia. To właśnie na jej miejscu postanowili zbudować przyszłe arcydzieło. Miejsce to było znaczące: obok Ratusza, naprzeciwko Dworu Artusa, gdzie zbierała się miejscowa elita, a nieco dalej znajdowała się Brama Zielona — rezydencja polskich królów.
Następnie rozpoczęły się poszukiwania mistrzów. Do realizacji tego projektu zgłosiło się wielu chętnych, jednak w tej kwestii władze miasta były wybredne i wielu artystom odmówiono. Wreszcie, po długich poszukiwaniach, powierzono to ważne dzieło holenderskiemu architektowi i rzeźbiarzowi Abrahamowi van den Blocke. Podjął się projektu fontanny. Po zatwierdzeniu szkiców mistrz zaczął wykonywać części do niego, rzeźbiąc je własnoręcznie z ciemnego marmuru specjalnie sprowadzonego z Belgii. Abraham van den Block wykonał samą misę fontanny, zdobiące ją rzeźby i inne elementy kompozycji, nie udało mu się jednak wykonać modelu do odlania głównej postaci fontanny – Neptuna. Tę pracę wykonali dwaj inni mistrzowie: Peter Husen i Johann Rogge. Rzeźba została odlana z brązu w warsztacie Hansa Reichela w Augsburgu.
Otwarcie
Mimo że wszystkie elementy fontanny były już gotowe, otwarcie fontanny trzeba było odłożyć na długi czas: najpierw odnowiono fasadę Dworu Artusa, potem trwała trzydziestoletnia wojna, potem śmierć Abrahama van den Blocke. Dlatego dopiero w 1633 roku fontanna została w pełni zbudowana i uruchomiona. Uroczyste otwarcie fontanny odbyło się 23 marca 1634 roku. Budowa przyszłego symbolu miasta zajęła prawie 30 lat.
Trudno teraz w to uwierzyć, ale w pierwszych latach swojego istnienia fontanna była wielobarwna. Elementy, które ją zdobiły, błyszczały złotem, szmaragdami i czerwienią. Od momentu uruchomienia fontanna działała tylko w określone dni i godziny. Uruchamiano ją od Wielkanocy do 29 września, i to tylko trzy razy w tygodniu. Wiązało się to z problemami zaopatrzenia w wodę, które zresztą były problematyczne w Gdańsku aż do drugiej połowy XIX wieku. Jednak pomimo tych niedogodności mieszczanie od razu zakochali się w fontannie i chętnie spacerowali w jej pobliżu.
Przemiany i odrodzenie
Następnie w XVIII wieku fontanna przeszła pewne zmiany: wystrój uzupełniono rzeźbami mitologicznych postaci, odnowiono kutą balustradę, dodano pozłacane orły i herb Gdańska.
Tak Fontanna Neptuna stała aż do II wojny światowej. Jednak w związku z działaniami wojennymi fontannę trzeba było zdemontować, aby nie uległa zniszczeniu. Centralną postać Neptuna wywieziono poza miasto, a cenne elementy dekoracyjne ukryto zamurowując je pod samą fontanną. Po zakończeniu wojny fontannę odrestaurowano, jednak niektórych elementów nigdy nie odnaleziono, zwłaszcza trójzębu władcy morza. Dlatego w 1950 roku rozpoczęto prace nad rekonstrukcją fontanny. Zajęło to siedem lat.
Współczesność fontanny
W 2011 roku władze miasta przeznaczyły na remont Fontanny Neptuna 1,7 mln złotych. W ciągu dwóch lat fontanna została całkowicie rozebrana, odrestaurowana i odnowiona. Obecnie cieszy mieszkańców i przyciąga wzrok turystów, choć najwięcej kłopotów sprawiają gołębie, które nieco psują ogólny wygląd fontanny.
